Herfst

21 september luidt in onze contreien al eeuwen het begin van de herfst in. In vele opzichten een geliefd seizoen voor velen, terwijl anderen het eerder verafschuwen.

 

De herfst is het seizoen van het vallen van de bladeren. Bladeren die dan langzaam een grote variatie aan warme kleuren krijgen. De tuin krijgt een upgrade in gezelligheid, gratis en voor niets. Het bos lijkt onder andere daardoor tot leven te komen, een contradictie met het werkelijke proces dat achter het loslaten van de dorre bladeren zit. De grond is versierd met een dik tapijt in de mooiste aardse tinten die perfect op elkaar afgestemd lijken. Het is om die reden dat moeder zich in dat seizoen wel eens tot een boswandeling laat verleiden. Voor dat natuurlijke schouwspel onder een herfstzonnetje wil ze doorgaans enkel dan de wandelschoenen aanbinden. Gewapend met een plastic zakje gaat ze met de kroost de gebruikelijke herfstschatten zoeken in het bos, om daarna blaadjes te drogen tussen dikke boeken en takjes, dennenappels en nootjes decoratiegewijs uit te stallen. Na enkele dagen vormen de gedroogde bladeren de basis voor een volgende najaarsactiviteit: knutselen. 

 

Na de wandeling kan een kop warme chocolademelk met koekjes uiteraard niet ontbreken. Met het wegebben van de warme zomerdagen komt plots moeders zin in het bakken van koekjes bovendrijven. Een huis dat geurt naar versgebakken speculaas (of naar keuze: brownies, cake, wafels, beignets, appelcrumble,…) is voor haar het ultieme herfstgevoel. Moeder wordt zowaar nostalgisch als ze mijmert over hoe ze als kind haar verkleumde handen verwarmde aan een mok warme chocolademelk na een frisse wandeling. Het speculaasje om erin te soppen was onlosmakelijk aan die warme drank verbonden. Ze knabbelde dan minutieus het gedrenkte deel op om vervolgens de sophandeling te herhalen tot het volledige koekje op was. Het vergde opperste concentratie en het leek wel een soort mindfulness avant la lettre. Tientallen speculaasjes werden zo in een mum van tijd verorberd. 

Daarnaast vullen okkernoten de schaal op de keukentafel en zitten er mandarijntjes in de fruitmand. ’s Avonds doet het hele gezin zich tegoed aan soep, stamppotten of gegratineerde ovenschotels. De maaltijden zijn vaak, naar analogie met het seizoen zelf, opgebouwd met rijkelijke en machtige ingrediënten. 

 

De herfst is echter ook het seizoen van het kleden in laagjes. ’s Morgens is het ijzig koud, terwijl het ’s middags plots tien graden warmer kan zijn. De kleuren die de kledingkasten domineren lijken vaak afgestemd op het palet dat we in de natuur terugvinden of op ons algemeen gevoel. Sjaals waarin je kan wegduiken wanneer een scherpe wind je in het gezicht slaat, zijn een absolute must-have. 

 

Het najaar is echter ook het seizoen van het korten van de dagen, waardoor het ’s avonds gestaag vroeger donker wordt en menig Vlaming (moeder althans) niets liever doet dan in de zetel te kruipen onder een warm dekentje, om na een uur in slaap te vallen tijdens een serie die minder boeiend blijkt dan gehoopt. De kaarsjes en lampjes met zachte gloed verlichten de woonkamer. Gordijnen doen weer dienst. De goesting om ’s avonds na acht uur nog aan een activiteit buitenshuis deel te nemen verdwijnt. Als je je toch eens naar buiten begeeft, lijkt alles veel rustiger en stiller dan in de zomermaanden op hetzelfde tijdstip. Rookpluimen uit schoorstenen tekenen af tegen de donkerblauwe hemel en ramen lijken wel gigantische schilderijen waarin oranje lichten je aanwezigheid in huis verraden.

 Vanaf oktober verschijnen, naast bloempotten met chrysanten, de eerste uitgekerfde pompoenen aan de voorgevels die het straatbeeld kleuren. Die laatste zijn voor moeder en vader een uitgelezen kans die ze niet onbenut laten om als gezinsactiviteit in te voeren. Jaarlijks brengt de moestuin meestal slechts één volgroeide, bruikbare pompoen op, maar dan wel eentje van een kilo of vijftien. Voldoende werk dus voor het hele gezin: terwijl vader met de kinderen de inhoud eruit schept en figuurtjes in de schil snijdt, bereidt moeder met het vruchtvlees de soep.

 

Klinkt mooi toch, niet? 

Natuurlijk zijn er een heel aantal zaken buiten beschouwing gelaten, die het idyllische beeld soms wel doorprikken.

Zoals bijvoorbeeld de bladeren in de tuin, die natuurlijk ook opgeruimd dienen te worden, waarbij dit toch wel een behoorlijk tijdrovend klusje blijkt te zijn. Zoals de wandeling waarbij het klaarmaken om eropuit te trekken tien keer langer duurt dan de wandeling zelf omdat er laarzen in juiste maten gezocht moeten worden en passende mutsen en sjaals. En de wandeling zelf waarbij de kinderen geen selectie kunnen maken tussen de waarde van de herfstschatten en ze dus allemaal in de zak van moeder belanden of waarbij ze er na 20 minuten al genoeg van hebben en de “ik-wil-naar-huis”-mantra aangehouden wordt tot het oneindige. Zoals het knutselen met blaadjes niet de verhoopte langdurende activiteit is, maar hen slechts 10 minuten boeit en moeder langer opruimwerk heeft dan de tijd die in het knutselen zelf stak. Zoals er eigenlijk helemaal niets ontspannend is aan bakken met kinderen omdat het altijd ruzie is over wie mag roeren, kneden en uitrollen. Laat staan dat moeder tijd heeft om voor zelfgebakken lekkernijen te zorgen. Zoals de rijkelijke maaltijden veel te speciaal zijn voor de kinderen en ze het bord na een kokhalsintermezzo protesterend voor zich uit schuiven. Zoals kleden in laagjes geen pretje is als je er alleen voor staat in de ochtendspits met drie jonge kinderen. Zoals het een utopie is om in een gezin met kinderen om acht uur al in de zetel te kunnen ploffen en überhaupt van een serie te kunnen genieten. Zoals de kinderen van kop tot teen en het huis van voor tot achter volhangen met pompoenpuree na het uithalen van de pompoen. Zoals een herfst in België eigenlijk voor drie vierde bestaat uit regen, wind en somberheid in plaats van zon, warme kleuren en gelukzaligheid. Bijvoorbeeld.

 

Maar als het dan weersgewijs eens een perfecte herfstdag is en moeder alles wat overschouwt en van op afstand bekijkt, is het uiteindelijk toch eerder een warm gevoel die de herfst haar geeft. Ze geniet extra hard als ze ziet dat de kinderen evenzeer genieten van die kleine gelukjes die dit seizoen met zich meebrengt: hoe ze zelf al vragen naar de herfstdecoratie of wanneer ze de pompoen zullen uitsnijden. Hoe ze genieten van het soppen van hun koekje in de warme chocolademelk. Hoe ze ervan houden om met hun laarzen door de bladerenzee te stormen. Hoe ze nog werkelijk verwonderd zijn bij elke kastanje of dennenappel die ze vinden. Of hoe ze zich ’s avonds met hun pyjama’s op moeders schoot nestelen en zelf het dekentje over zich heen trekken. 

Stiekem hoopt moeder dat ze later, wanneer haar kinderen aan tafel zitten met hun eigen kroost, met een kop dampende chocomelk en een versgebakken speculaasje in de handen, vooral aan die warme najaarsherinneringen zullen terugdenken.